روش‌های مختلفی برای درمان سرفه وجود دارد که مهم‌ترین‌شان رعایت مواد غذایی مصرفی و مرطوب نگه داشتن محل کار و زندگی است؛ به ویژه برای درمان سرفه خشک. سرفه به پاکسازی ریه‌ها و نای کمک می‌کند. با این حال، اگر سرفه طولانی شود، می‌تواند منجر به التهاب سلول‌های پوشاننده راه‌های تنفسی شود.

گاهی اوقات سرفه مرتبط با ریه نیست. به عنوان مثال بیماری رفلاکس معده (GERD) نیز می‌تواند باعث سرفه شود. شما می‌توانید سرفه‌های ناشی از سرماخوردگی، آلرژی و عفونت‌های سینوسی را با چندین داروی بدون نسخه (OTC) درمان کنید. البته به یاد داشته باشید که برای درمان سرفه در کودکان بدون نسخه پزشک دارو مصرف نکنید. در اینجا چند راه حل خانگی برای درمان سرفه را فهرست کرده‌ایم.

فهرست مطالب (کلیک کنید)

• بهترین راه‌های پیشگیری از سرفه کدام است؟
  • هیدراته ماندن
  • نوشیدن مایعات گیاهی گرم
  • مرطوب نگه داشتن خانه و محل کار
• مهم‌ترین راه‌های درمان سرفه
  • برای درمان سرفه چه غذاهایی بخوریم؟
  • درمان سرفه با دارو
  • رعایت چند نکته برای درمان سرفه
• درمان سرفه خشک در طب سنتی
• درمان سرفه خلط دار در طب سنتی
• چگونه سرفه در کودکان را درمان کنیم؟

بهترین راه‌های پیشگیری از سرفه کدام است؟

در فصل سرما با انجام چند کار ساده می‌توانید از ابتلا به سرماخوردگی، آنفولانزا و سرفه در امان بمانید:

هیدراته ماندن

دلیل خوبی وجود دارد که چرا نوشیدن مایعات زیاد در هنگام بیماری بسیار مهم است. نه تنها شما را از کم‌آبی بدن باز می‌دارد، بلکه نوشیدن مایعات بیشتر به سیستم ایمنی بدن شما در مبارزه با عفونت‌های ویروسی کمک می‌کند. دقیقا چطور؟ افزایش مایعات با افزایش جریان خون در ناحیه آسیب دیده بدن به مبارزه با عفونت کمک می‌کند. همچنین بدن در برابر بیماری‌های ویروسی و عفونی مقاوم‌تر خواهد شد.

نوشیدن مایعات گیاهی گرم

در فصل سرما برای پیشگیری از سرماخوردگی و آنفولانزا سعی کنید حداقل روزی یک فنجان دمنوش گیاهی مصرف کنید تا بدن‌تان سرشار از آنتی‌اکسیدان شود و به راحتی دچار بیماری نشوید.

مرطوب نگه داشتن خانه و محل کار

آیا هوای خانه شما خیلی خشک است؟ از یک رطوبت‌ساز استفاده کنید. بر اساس مطالب منتشر شده توسط کلینیک کلیولند، تنفس در هوای خشک با مشکلات تنفسی رایج، از جمله سرفه مرتبط است؛ استفاده از یک مرطوب کننده می‌تواند به رفع این مشکلات احتقانی کمک کند.

این دستگاه‌های مفید، بخار آب یا بخار را برای افزایش سطح رطوبت در هوا آزاد می‌کنند که می‌تواند به رقیق شدن و پاکسازی مخاط گلو کمک کند.

تغذیه مناسب در فصل سرما مهم‌ترین عامل پیشگیری و درمان سرفه خشک و خلط دار است.

مهم‌ترین راه‌های درمان سرفه

برای درمان سرفه خشک و یا عفونی و خلط‌ دار باید چند روش را به کار ببرید تا سرفه‌ها بهبود باید. بخش مهمی از این روش‌ها به تغذیه بستگی دارد:

برای درمان سرفه چه غذاهایی بخوریم؟

برای درمان انواع سرفه باید از غذاهای محرک گلو و ریه اجتناب کرده و مواد غذایی کاهش دهنده التهاب را وارد برنامه غذایی روزانه خود کنید؛ مانند:

عسل

برای تسکین گلو تحریک شده و شل شدن مخاط قبل از خواب کمی عسل بخورید. یک یا دو قاشق چایخوری عسل تولید مخاط را کاهش می‌دهد.

عسل همچنین میکروب‌ها را از بین می‌برد. به یاد داشته باشید، عسل می‌تواند باعث بوتولیسم، شکل نادری از مسمومیت غذایی، در نوزادان شود. هرگز آن را به هیچ کودک کوچکتر از 1 سال ندهید.

درمان خانگی سرفه با نوشیدنی‌های گرم

نوشیدنی‌های گرم گرفتگی سر را کاهش نمی‌دهند، اما می‌توانند سرفه را خیلی بهتر از نوشیدنی‌های با دمای اتاق تسکین دهند. اگر به دنبال تسکین هستید، چای یا آب داغ بنوشید.

زنجبیل

تحقیقات نشان می‌دهد که برخی از ترکیبات تصفیه شده درون ریشه زنجبیل می‌تواند ماهیچه هایی را که راه های هوایی شما را سفت می کند، شل کند. می توانید زنجبیل را خام بخورید یا می توانید ریشه زنجبیل آسیاب شده را با عسل مخلوط کرده و در چای داغ هم بزنید.

آب

نوشیدن آب زیاد نه تنها سرفه را تسکین می‌دهد و شما را هیدراته نگه می‌دارد، بلکه مخاط گلو را نیز رقیق می‌کند.

سنجد

می‌توانید عصاره سنجد را به عنوان کپسول مکمل یا شربت مصرف کنید. ممکن است بلافاصله سرفه شما را کاهش ندهد، اما مطالعات نشان می‌دهد که می تواند آن را زودتر از بین ببرد.

ترکیب چند گیاه

کارشناسان دریافته‌اند که مخلوط کردن گیاهانی مانند برگ پیچک، ریشه گل ختمی، آویشن و بادیان را در یک شربت می‌تواند تعداد روزهایی را که با سرفه خود مقابله می‌کنید کاهش دهد.

سرفه می‌تواند واقعا آزاردهنده و خسته‌کننده باشد به ویژه سرفه در کودکان. اگر مواد غذایی و دمنوش‌های موثر در درمان سرفه مانند عسل، زنجبیل، نعناع فلفلی و آویشن را مصرف کنید، بسیار زودتر از آنچه که فکرش را بکنید سرفه خشک یا خلط دارتان بهبود می‌یابد.

پروبیوتیک‌ها

پروبیوتیک‌ها میکروارگانیسم‌هایی هستند که می‌توانند فواید زیادی برای سلامتی داشته باشند. در حالی که آنها مستقیماً سرفه را تسکین نمی‌دهند، به تعادل فلور گوارشی شما کمک می‌کنند.

فلور دستگاه گوارش باکتری‌هایی‌ هستند که در روده شما زندگی می‌کنند. این تعادل می‌تواند از عملکرد سیستم ایمنی در سراسر بدن پشتیبانی کند. مطالعه‌ای در سال 2015 نشان داد که تعداد افرادی که به عفونت‌های تنفسی فوقانی مبتلا می‌شوند پس از دریافت گونه‌های مختلف پروبیوتیک کاهش می‌یابد.

با توجه به تنوع پروبیوتیک‌های موجود، باید با پزشک در مورد اینکه کدام پروبیوتیک برای شما و شرایط شما مناسب است صحبت کنید. طبیعی‌ترین راه برای دریافت پروبیوتیک ها از طریق غذاهای تخمیر شده است، از جمله:

• میسو
• کلم ترش
• ماست
• کفیر
• کامبوچا
• تمپه
• کیمچی

آناناس

شما معمولاً آناناس را به عنوان یک داروی سرفه نمی‌شناسید؛ ممکن است به این دلیل باشد که هرگز نام بروملین را نشنیده‌اید.

بروملین – آنزیمی که فقط در ساقه و میوه آناناس یافت می‌شود – ممکن است به سرکوب سرفه کمک کند. برای بهره مندی از بیشترین فواید آناناس و بروملین، یک تکه آناناس بخورید یا سه بار در روز، به اندازه یک فنجان آب آناناس تازه بنوشید.

توجه:

کودکان یا بزرگسالانی که از داروهای رقیق‌کننده خون استفاده می‌کنند، نباید از مکمل‌های بروملین استفاده کنند. همچنین، اگر آنتی بیوتیک‌هایی مانند آموکسی سیلین مصرف می‌کنید، از مصرف بروملین خودداری کنید، زیرا می‌تواند جذب آنتی بیوتیک را افزایش دهد.

آناناس به دلیل داشتن آنزیم بروملین، یک ماده غذایی عالی برای درمان سرفه است.

کیوی

کیوی دارای خواص ضد التهابی عالی است. همچنین منبع ویتامین C و E است که به بهبود ایمنی و کاهش علائم سرماخوردگی و سرفه کمک می کند.

مرکبات

لیمو و پرتقال به عنوان منبع ویتامین C، خاصیت سیستم ایمنی و ضد التهابی دارند.

نعناع تند

برگ‌های نعناع فلفلی به دلیل خواص درمانی خود شناخته شده‌اند. نه تنها یافتن نعناع فلفلی در مجموعه‌ای از غذاها و نوشیدنی‌ها رایج است، بلکه روغن نعناع نیز ممکن است به تسکین علائم سرماخوردگی کمک کند.

شما می‌توانید با نوشیدن چای نعناع فلفلی یا استنشاق بخار نعناع حاصل از بخار درمانی سود ببرید. برای تهیه بخار آب، 7 یا 8 قطره اسانس نعناع را به حدود یک فنجان آب جوشیده اضافه کنید. یک حوله روی سر خود بکشید و مستقیماً بالای آب نفس عمیق بکشید.

ریشه گل ختمی

ریشه ختمی از گیاه دائمی Althaea officinalis می‌آید که در تابستان گل می‌دهد. از زمان‌های قدیم از برگ و ریشه گیاه گل ختمی برای درمان گلودرد و سرفه استفاده می‌شده است. یک مطالعه در سال 2020 نشان داد که گیاه گل ختمی به دلیل اثر تسکین‌دهنده آن بر روی بافت‌های تحریک شده گلو و سینوس‌ها در کاهش سرفه موثر است.

این می‌تواند به دلیل خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی گیاه باشد. ریشه گل ختمی همچنین حاوی موسیلاژ است که گلو را می‌پوشاند و تحریک را تسکین می‌دهد.

امروزه می توانید ریشه گل ختمی را به صورت چای یا کپسول تهیه کنید. چای گرم می تواند برای سرفه هایی که با گلودرد رخ می دهد تسکین دهد. اگرچه این گیاه به طور کلی بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود، پزشکان ریشه و برگ گل ختمی را برای کودکان توصیه نمی‌کنند.

حتما بخوانید:
20 راه درمان سریع گلو درد و سوزش گلو

آویشن

برخی افراد از آویشن برای بیماری‌های تنفسی استفاده می‌کنند. در واقع، یک کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده در سال 2021 منبع مورد اعتماد نشان داد که عصاره گیاهی آویشن و پیچک به کاهش سرفه حاد و شدت سرفه در شرکت‌کنندگان در مطالعه کمک کرد.

شرکت کنندگان همچنین هیچ عارضه جانبی نامطلوبی را گزارش نکردند. برگ‌های آویشن حاوی ترکیباتی به نام فلاونوئیدها هستند که عضلات گلو را که درگیر سرفه هستند را شل می‌کند و التهاب را کاهش می‌دهد.

می‌توانید با استفاده از 2 قاشق چایخوری برگ آویشن له شده و 1 فنجان آب جوش، چای آویشن را در خانه درست کنید. فنجان را بپوشانید، 10 دقیقه دم بکشید و صاف کنید.

زردچوبه

زردچوبه به طور سنتی در طول سال‌ها برای بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرفه استفاده شده است. ترکیب فعال آن، کورکومین، دارای خواص ضد التهابی قوی است. مصرف زردچوبه با فلفل سیاه می‌تواند آن را موثرتر کند.

به این دلیل که پیپرین، ترکیب اصلی فلفل سیاه، اثر ضدالتهابی زردچوبه را افزایش می‌دهد و از جذب زردچوبه در بدن شما حمایت می‌کند. سعی کنید چای زردچوبه گرم بنوشید. برای شیرینی مقداری عسل به آن اضافه کنید.

هر چه بیشتر از مایعات، میوه‌هایی مانند آناناس، کیوی و مرکبات، مواد غذایی غنی از پروبیوتیک‌ها مانند ماست استفاده کنید زودتر بهبود می‌یابید. این مواد غذایی التهاب گلو را کاهش داده و میزان مقاومت بدن را در برابر بیماری بالاتر می‌برند.

دمنوش‌ها، عسل و لیمو از مهم‌ترین عوامل درمان سرفه خشک هستند.

درمان سرفه با دارو

اگر داروهای ضد سرفه موثر باشند، تصور می‌شود بسته به ماده فعال آن، به روش‌های مختلفی عمل می‌کنند:

• گفته می‌شود که داروهای ضد سرفه با کاهش رفلکس سرفه عمل می کنند. مثلا دکسترومتورفان یا فولکودین.
• اکسپکتورانت‌ها مانند گایفنسین، سعی می‌کنند به شل شدن ترشحات داخل گلو کمک کنند.
• آنتی هیستامین‌ها باعث کاهش ترشح هیستامین می‌شوند. این امر میزان ترشحات ریه را کاهش می‌دهد. به عنوان مثال می‌توان به برمفنیرامین، کلرفنامین، دیفن هیدرامین، داکسیلامین، پرومتازین یا تریپرولیدین اشاره کرد.
• داروهای ضد احتقان یا فشار در ریه‌ها باعث تنگ شدن (انقباض) عروق خونی در ریه‌ها و بینی می‌شوند و این باعث کاهش احتقان می‌شود. مثلاً فنیل افرین، سودوافدرین، افدرین، اکسی متازولین یا زایلومتازولین هستند.

توجه: برای درمان انواع سرفه حتی سرفه خشک، بدون مشورت با پزشک، از داروها استفاده نکنید.

رعایت چند نکته برای درمان سرفه

• ترک سیگار
• اجتناب از محرک‌هایی مانند داروها، رایحه‌ها، دود یا مواد شیمیایی
• بخار: تنفس بخار به کاهش سرفه کمک می‌کند زیرا راه های هوایی شما را آرام و مرطوب می‌سازد. همچنین می‌توانید برای راحتی بیشتر، روغن‌هایی مانند نعناع را به آب اضافه کنید.
• غرغره آب نمک: غرغره آب نمک معمولاً یک درمان گلودرد است، اما برای سرفه نیز ارزش امتحان کردن را دارد. رطوبت اضافی می تواند مخاط را رقیق کند و به شستن چیزهایی که گلو شما را تحریک می کنند کمک کند، درست مانند شستشوی آب نمک برای بینی. 1/4 تا 1/2 نمک را در یک لیوان آب گرم مخلوط کنید، سر خود را به عقب ببرید، غرغره کنید و سپس مخلوط را تف کنید.

درمان سرفه خشک در طب سنتی

قوی ترین داروی گیاهی ضد سرفه شامل یک لیست از مواد موثر در کاهش التهاب گلو و ریه و تنفس بهتر است؛ مانند:

• درمان سرفه با لیمو و عسل
• سکنجبین
• ترکیب عسل و سرکه
• لعاب به دانه
• دمنوش عناب
• لعاب اسفرزه
• دمنوش بنفشه
• دمنوش پنیرک
• دمنوش گل ختمی

درمان سرفه خلط دار در طب سنتی

اگر سرفه‌های شما خلط دار و عفونی باشد بهتر است از این لیست استفاده کنید که خاصیت ضدعفونی‌کننده آن بیشتر است:

• دمنوش عناب و دارچین
• دمنوش عناب و شیرین بیان
• دمنوش عناب و آویشن

برای درمان سرفه خلط دار با دمنوش‌های گیاهی، در میزان مصرف زیاده‌روی نکنید. در مصرف دمنوش‌های گیاهی دقت کنید؛ زیرا مصرف بیش از اندازه آن‌ها ممکن است موجب گرمی بیش از حد بدن، خشکی پوست و یا سایر مشکلات پزشکی شود.

چگونه سرفه در کودکان را درمان کنیم؟

طبیعی است که کودک 8 بار یا بیشتر در سال سرما بخورد. این به این دلیل است که صدها ویروس سرماخوردگی مختلف وجود دارد و کودکان خردسال نسبت به هیچ یک از آنها مصونیت ندارند زیرا قبلاً هرگز به آنها مبتلا نشده‌اند.

کودکان به تدریجنسبت به بیماری‌ها مصونیت پیدا می‌کنند و کمتر دچار سرماخوردگی می‌شوند. بیشتر سرماخوردگی‌ها در عرض 5 تا 7 روز بهبود می‌یابند، اما در کودکان کوچک ممکن است تا 2 هفته طول بکشد. با این حال اگر کودک شما دچار سرفه شد این نکات را رعایت کنید تا طول دروه درمان‌شان کوتاه‌تر شود:

نوشیدن مایعات و مرطوب نگه داشتن محیط به درمان سرفه در کودکان کمک می‌کند.

• هنگام خواب سر آنها را بالا نگه دارید.
• مایعات زیادی بنوشند.
• از اسپری بینی یا محلول نمکی استفاده کنید.
• شربت سرفه را امتحان کنید.
• محیط خانه را مرطوب نگه دارید.
• غذاهای بدون ادویه و نرم به کودک بدهید؛ مانند انواع سوپ.

توجه داشته باشید که کودکان مانند بزرگسالان نمی‌توانند از دمنوش‌های گیاهی استفاده کنند مگر با تجویز پزشک.

آن چه از مقاله درمان سرفه آموختیم:

به طور کلی، سرفه کاملا طبیعی است. سرفه می‌تواند به پاکسازی گلو از خلط، گرد و غبار و سایر عوامل تحریک‌کننده کمک کند. چند نوع سرفه داریم که برخی از آنها ممکن است مربوط به بیماری‌های مختلف باشند و برخی مرتبط با حساسیت: سرفه خشک، سرفه ویروسی و سرفه عفونی و خلط دار. درمان سرفه در خانه به چند روش میسر است: غرغره عسل و آب نمک از داروهای خانگی محبوب برای سرفه هستند. همچنین می‌توانید دمنوش های گیاهی مختلفی مانند نعناع فلفلی، زنجبیل، نارون لغزنده، آویشن، زردچوبه یا ریشه گل ختمی را بنوشید. شواهدی پزشکی نشان می‌دهد مکمل‌های بروملین و پروبیوتیک‌ها می‌توانند به کاهش سرفه کمک کنند. علاوه بر این، باید ازغذاهای محرک احتناب کنید. نوشیدن مایعات زیاد نیز برای تسکین سرفه مهم است. اگر سرفه شما ادامه داشت، حتما به پزشک مراجعه کنید؛ به ویژه برای درمان سرفه در کودکان.

منابع:

• webmd.com
• healthline.com
• patient.info

امتیاز کاربرها